KOMPOZYCJA MIASTA XXI WIEKU ROZWIĄZANIA URBANISTYCZNE I KRAJOBRAZOWE

Kompozycja miasta XXI wieku. Rozwiązania urbanistyczne i krajobrazowe
Autor: Katarzyna Pluta

Celem naukowym monografii jest wykazanie, na podstawie badań współczesnych rozwiązań urbanistycznych i krajobrazowych w miastach, że komponowanie przestrzeni w XXI wieku jest możliwe oraz że przestrzenie komponowane są lepszej jakości od przestrzeni, gdzie występuje brak ładu przestrzennego.

Główną treścią pracy jest określenie głównych problemów i wskazanie postulatów kształtowania przestrzeni współczesnych miast ze zwróceniem szczególnej uwagi na analizę roli kompozycji urbanistycznej jako głównego kryterium ładu przestrzeni miasta. Przedstawione zostały liczne przykłady rozwiązań kompozycji współczesnych miast XXI wieku (kształtowanie przestrzeni miast w dużej skali, kształtowanie zespołów urbanistycznych w dużej skali, kształtowanie przestrzeni miast w skali lokalnej), a także określono rolę istotnych czynników i elementów w kompozycji przestrzeni miast (zieleń, światło, woda, barwa, sacrum).

Podjęte w pracy szczegółowe analizy i badania wybranych rozwiązań urbanistycznych i krajobrazowych w miastach stały się podstawą do wskazania typów kompozycji zespołów urbanistycznych w dużej skali oraz typów kompozycji przestrzeni miast w skali lokalnej, a następnie do określenia współczesnych zasad kompozycji przestrzeni miasta w XXI wieku.

Wykazano, że zasady kompozycji przestrzeni miast w XXI wieku mogą być niezwykle przydatne w gospodarowaniu przestrzenią miast, w tym miast polskich. W Polsce działalność planistyczna dotycząca komponowania przestrzeni jest dzisiaj niezbędna i natychmiast potrzebna. Wyniki pracy mogą mieć także istotne znaczenie dla rozwoju architektury i urbanistyki (jako dyscypliny naukowej). Mogą one znaleźć zastosowanie w praktyce, a transfer tej wiedzy do praktyki planistycznej może przynieść wymierne efekty ekonomiczne.

W monografii Autorka poświęciła wiele uwagi roli takich czynników jak zieleń, światło, woda, barwa w kompozycji współczesnych rozwiązań urbanistycznych i krajobrazowych, które mają istotny wpływa na kształtowanie współczesnych miast.
Książka dostarcza ważnych argumentów przemawiających na korzyść tworzenia przestrzeni zrównoważonej i harmonijnie zakomponowanej.

prof. Sławomir Gzell
(fragment recenzji wydawniczej)

Spis treści
Rozdział 1
WPROWADZENIE 9
11 Cele pracy 11
12 Znaczenie pracy – uzasadnienie podjęcia problemu 12
13 Metody pracy, zakres badań, tematyka badań i konstrukcja pracy 14
14 Istniejący stan wiedzy w zakresie tematu badań 17
Rozdział 2
KOMPOZYCJA WSPÓŁCZESNEGO MIASTA XXI WIEKU 23
21 Problemy i postulaty kształtowania przestrzeni współczesnych miast 23
22 Kompozycja urbanistyczna jako główne kryterium ładu przestrzeni miasta 30
23 Główne elementy identyfikacyjne struktury przestrzennej miasta XXI wieku 61
24 Kompozycja współczesnego miasta XXI wieku – przykłady rozwiązań 83
241 Kształtowanie przestrzeni miast w dużej skali – ogólna charakterystyka 84
242 Kształtowanie zespołów urbanistycznych w dużej skali 90
243 Rola budynków wysokich w kształtowaniu krajobrazu miast 118
244 Kształtowanie przestrzeni miast w skali lokalnej 123
Rozdział 3
ZIELEŃ W KOMPOZYCJI WSPÓŁCZESNYCH ROZWIĄZAŃ URBANISTYCZNYCH I KRAJOBRAZOWYCH 155
31 Wprowadzenie 155
32 Podstawowe elementy zieleni w kompozycji urbanistycznej 156
33 Podłoga zielona jako element zieleni w kompozycji urbanistycznej 157
331 Podłoga zielona płaska 157
332 Zielone tarasy 162
333 Płaszczyzny falujące 162
334 Płaszczyzny pochyłe (geometryczne i nieregularne) 165
34 Pojedyncze drzewo, dwa drzewa w kompozycji urbanistycznej 168
35 Grupa drzew jako dominanta przestrzenna 169
36 Szereg drzew 170
37 Aleja zielona 171
38 Ściana zielona 172
39 Rytmy drzew 174
310 Struktura zielona 175
311 Zielone kompozycje przestrzenne 176
312 Podsumowanie 181
Rozdział 4
PARK MIEJSKI W PRZESTRZENI MIASTA XXI WIEKU 185
41 Wprowadzenie 185
42 Cel badań 186
43 Opis badań i wyniki 186
44 Podsumowanie 209
Rozdział 5
ŚWIATŁO W KOMPOZYCJI WSPÓŁCZESNYCH ROZWIĄZAŃ URBANISTYCZNYCH I KRAJOBRAZOWYCH 213
51 Wprowadzenie 213
52 Cel badań 213
53 Możliwości wykorzystania oświetlenia naturalnego 214
6 SPIS TREŚCI
54 Możliwości wykorzystania oświetlenia sztucznego 219
541 Oświetlenie sztuczne w kompozycji przestrzeni publicznej o charakterze regularnym 221
542 Oświetlenie sztuczne w kompozycji przestrzeni publicznej, którą cechuje kierunkowość 223
543 Oświetlenie sztuczne w kompozycji przestrzeni publicznej jako ściana urbanistyczna 224
544 Oświetlenie sztuczne jako znak szczególny, wpływający w wysokim stopniu na tożsamość
przestrzeni publicznej 225
545 Dominanta świetlna w krajobrazie miasta 227
546 Oświetlenie sztuczne stropu przestrzeni publicznych 227
547 Oświetlenie sztuczne w formie scenografii lub instalacji świetlnej 227
548 Oświetlenie sztuczne – symbioza metod i rodzajów 228
55 Podsumowanie 230
Rozdział 6
WODA W KOMPOZYCJI WSPÓŁCZESNYCH ROZWIĄZAŃ URBANISTYCZNYCH I KRAJOBRAZOWYCH 233
61 Wprowadzenie 233
62 Rola zbiorników i elementów wodnych w krajobrazie miast 233
63 Motywy i elementy wodne w przestrzeni placów i ulic – baseny wodne 244
64 Motywy i elementy wodne w przestrzeni placów i ulic – kanały wodne 247
65 Motywy i elementy wodne w przestrzeni placów i ulic – fontanny 249
66 Motywy i elementy wodne w przestrzeni parków miejskich 251
67 Spotkanie miasta z wodą – kształtowanie nabrzeży rzek, jezior i mórz 251
68 Związki obiektów architektonicznych z wodą 252
69 Podsumowanie 254
Rozdział 7
BARWA W KOMPOZYCJI WSPÓŁCZESNYCH ROZWIĄZAŃ URBANISTYCZNYCH I KRAJOBRAZOWYCH 257
71 Wprowadzenie 257
72 Rola barwy w krajobrazie miast 258
73 Barwne rozwiązanie podłogi urbanistycznej 271
74 Rola barwy we wnętrzu urbanistycznym dynamicznym 273
75 Barwna dominanta przestrzenna i barwny akcent przestrzenny w krajobrazie miasta 275
76 Wpływ sztuki na kształtowanie przestrzeni publicznych 278
77 Zastosowanie barwnych elementów liniowych w krajobrazie miasta 279
78 Barwne rozwiązania elementów przestrzennych tymczasowych 280
79 Podsumowanie 282
Rozdział 8
SACRUM W KRAJOBRAZIE WSPÓŁCZESNEGO MIASTA NA PRZYKŁADZIE WARSZAWY 285
81 Wprowadzenie 285
82 Cel badań 287
83 Opis badań i wyniki 288
831 Budowle sakralne położone w pobliżu skarpy warszawskiej 288
832 Budowle sakralne położone przy historycznych placach i ulicach miejskich 294
833 Budowle sakralne położone przy współczesnych placach i ulicach miejskich 300
834 Sacrum w krajobrazie rozpraszającego się miasta 302
84 Podsumowanie 306
Rozdział 9
PODSUMOWANIE I WNIOSKI 309
Bibliografia 321
Spis ilustracji 331
Streszczenie 339
Summary 342