LEGIONELLA W INSTALACJACH BUDYNKÓW

Wprowadzenie przepisów związanych z ograniczeniem  potencjalnych zagrożeń epidemiologicznych wywoływanych przez bakterie Legionella stało się dla projektantów, służb epidemiologicznych i eksploatacyjnych impulsem do poszerzenia zakresu swojej wiedzy. Działania takie podjęli również autorzy publikacji, opierając się początkowo na procedurach stworzonych przez uznane, międzynarodowe stowarzyszenia, organizacje rządowe i ponadnarodowe. Niestety sama znajomość procedur i zaleceń dotyczących projektowania i eksploatacji instalacji nie poparta interdyscyplinarną i praktyczną wiedzą o zachodzących w nich zjawiskach jest często niewystarczająca do uzyskania zakładanych efektów. Zmusiło to autorów do przeprowadzenia szczegółowej analizy problemu obecności bakterii Legionella w instalacjach budynków, zarówno w aspekcie epidemiologicznym, jak i technicznym.
Przeprowadzone przez autorów badanie literatury krajowej i światowej wykazało, że pomimo dużej liczby publikacji, brakuje na rynku wydawniczym monografii praktycznie łączących te dwa wyżej wymienione aspekty, ułatwiających czytelnikowi zrozumienie występujących w instalacjach zjawisk fizycznych i mikrobiologicznych,  mających decydujący wpływ na stan higieniczny instalacji.
Mając na uwadze potrzebę szybkiego dostosowania instalacji w przeważającej części budynków w Polsce oraz sposobu ich eksploatacji  do  wymagań przepisów, autorzy postanowili wesprzeć ten proces i podzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem. W powstałym kompendium wiedzy teoretyczno – praktycznej czytelnik może zapoznać się zarówno z przepisami związanymi z obecnością bakterii Legionella w instalacjach budynków, procedurami jej likwidacji, jak i pouczającymi, nie zawsze uwieńczonymi sukcesem przykładami realizacji zaleceń i procedur.
Będziemy usatysfakcjonowani, jeżeli książka okaże się użyteczna dla projektantów i użytkowników instalacji, służb epidemiologicznych, służb medycznych, a przede wszystkim jeżeli pomoże uratować czyjeś zdrowie lub życie.

Spis treści
1.Wstęp
2.Legioneloza – przyczyny i  konsekwencje zakażenia. Ryzyko infekcji.
Bakteria Legionella – występowanie
Drogi zakażenia
Konsekwencje zakażenia – Legioneloza
Ryzyko infekcji
Przyczyny zwiększonego ryzyka infekcji w szpitalach i innych obiektach służby zdrowia
Skażone instalacje źródłem infekcji
Skutki uboczne podejmowanych działań zapobiegawczych. Szacowanie ryzyka.
3.Środowiskowe czynniki rozwoju bakterii Legionella.
4.Wpływ temperatury  ciepłej wody  na rozwój bakterii Legionella
5.Wymagania aktów prawnych dotyczące występowania bakterii Legionella w instalacjach ciepłej wody
Wymagania obowiązujące w Polsce
Zalecenia obowiązujące w innych krajach
Dawka infekcyjna
Stopień skażenia instalacji a ryzyko infekcji
Badania wody na obecność bakterii Legionella
6. Węzły zasilające instalacje ciepłej wody  –  ograniczanie ryzyka rozwoju bakterii Legionella
Jakość zimnej wody zasilającej węzły ciepłej wody
Zasobniki ciepłej wody
Zasobniki z wężownicą
Sposoby doprowadzania wody cyrkulacyjnej do zasobnika
Przepływ wody cyrkulacyjnej poza zasobnikiem jako sposób zmniejszenia ryzyka rozwoju bakterii Legionella
Wysokotemperaturowe zasobniki ciepłej wody
Zasobniki w instalacjach solarnych i instalacjach wyposażonych w pompy ciepła
Cechy konstrukcyjno – materiałowe zasobników
Instalacje bezzasobnikowe
Redukcja liczebności bakterii Legionella w wymienniku płytowym
Pompy cyrkulacyjne
7.Minimalizacja ryzyka rozwoju bakterii Legionella w instalacjach wodociągowych ciepłej wody
Podwyższona temperatura warunkiem ograniczenia ryzyka rozwoju bakterii Legionella
Rozkład temperatury wody w przewodach instalacji ciepłej wody z cyrkulacją wymuszoną
Podtrzymywanie temperatury wody w rurociągach przez elektryczne przewody grzejne
Koszty podtrzymywania temperatury minimalizującej ryzyko rozwoju bakterii Legionella
Zachowanie ciągłego przepływu wody w obiegach cyrkulacyjnych
Wpływ rozbioru z instalacji ciepłej wody na przepływy w obiegach cyrkulacyjnych
Zalecane średnice przewodów, grubości izolacji i prędkości przepływu w instalacjach ciepłej wody
Projektowanie instalacji ciepłej wody
Korozja instalacji
Równoważenie instalacji
Błędy eksploatacyjne
8.Dezynfekcja instalacji ciepłej wody
Dezynfekcja termiczna – narodziny metody i jej zasady
Realizacje praktyczne dezynfekcji termicznej
Dezynfekcja jonami miedzi i srebra
Dezynfekcja chemiczna chlorem gazowym, podchlorynem sodu, dwutlenkiem chloru
Ozonowanie wody
Dezynfekcja wody promieniowaniem ultrafioletowym
Filtracja wody, filtracja sterylna
Inne metody oczyszczania wody z mikroorganizmów
Dezynfekcja instalacji – konieczne zachowanie umiaru
9.Bakterie Legionella w instalacjach klimatyzacji – wentylacji
Obszary rozwoju bakterii Legionella
Czerpnie powietrza
Przewody doprowadzające powietrze do central wentylacyjnych
Filtracja powietrza
Wymienniki ciepła
Nawilżacze powietrza
Nawilżacze parowe
Nawilżacze wodne
Uzdatnianie wody do nawilżania
Centrale klimatyzacyjne i wentylacyjne
Tłumiki hałasu, izolacje termiczne i akustyczne
Wymagania konstrukcyjno – materiałowe związane z utrzymaniem dobrego stanu higienicznego instalacji
Czyszczenie instalacji wentylacyjnej
Wentylatorowe chłodnie wieżowe
Klimatyzatory, fan-coile, sufity chłodzące…
10.Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas eksploatacji instalacji  skażonych bakteriami Legionella
11.Zalecenia dla szpitali
Wymogi technologiczne
Wymogi organizacyjne
12.Literatura

Autorzy: Andrzej Wolski, Krzysztof Kaiser