Lwów – magiczna nazwa miasta w II Rzeczypospolitej i miejsce tęsknoty mieszkańców Kresów oraz wszystkich, którzy zaczytywali się w powieściach Henryka Sienkiewicza. Tam bowiem, 1 kwietnia 1656 r. po „potopie” szwedzkim, Król Polski Jan Kazimierz w katedrze lwowskiej poddał Królestwo Polskie pod opiekę Maryi, zwanej odtąd Królową Korony Polskiej.
Do II wojny światowej Rzeczypospolita należała do państw wielonarodowościowych. Wschodnie rubieże Rzeczypospolitej, a także samo miasto Lwów, nie stanowiły tutaj wyjątku. Wręcz odwrotnie, ta wielonarodowość i wielokulturowość na tym terenie była wyraźniejsza niż w innych częściach państwa polskiego. Żyli w niej w różnych proporcjach w zależności od okresu Polacy, Ukraińcy, Niemcy, Rusini, Ormianie, Żydzi, a także Tatarzy, Austriacy i inne narodowości. Różnorodność etniczna i narodowa odcisnęły swoje piętno także na sferze religijnej i budownictwa sakralnego.
Dominującą grupą etniczną w wielowiekowej historii Lwowa byli Polacy wyznania rzymskokatolickiego. To oni pozostawili dziedzictwo kulturowe, w tym mieście w postaci kościołów i obiektów sakralnych należących do różnorodnych zgromadzeń zakonnych. Kościoły i zakony zaś zawsze były miejscem nie tylko kultu religijnego, ale także centrum pielęgnowania tradycji patriotycznych.
Prezentowana publikacja składa się z trzech części. W części pierwszej, najbardziej obszernej, przedstawiono losy polskich kościołów we Lwowie. Znajdują się tam świątynie, które zawsze należały do obrządku łacińskiego, jak również takie, które po uzyskaniu przez Ukrainę niepodległości powróciły do swych funkcji sakralnych, lecz główne w formule obrządku greckokatolickiego, a wreszcie również te, które na zawsze utraciły swoje pierwotne przeznaczenie.
Część druga zawiera charakterystykę wybranych pomników przyozdabiających ulice i place Lwowa w II Rzeczypospolitej, a niekiedy postawione jeszcze dużo wcześniej. Wiele z nich zniknęło na zawsze usuniętych przez władze radzieckiej Ukrainy. Niektóre z nich przekazane zostały władzom polskim i aktualnie zdobią place i skwery Wrocławia, Gdańska i Szczecina, a tylko nieliczne istnieją nadal na miejscu ich pierwotnej lokalizacji.
Wreszcie trzecia część „Lwowskiego sacrum” poświęcona jest prezentacji postaci zasłużonych Polaków, których mogiły znajdują się na Cmentarzu Łyczakowskim. O znaczeniu tej nekropolii świadczyć może fakt, iż idąc jej alejkami, przyglądając się kolejnym nagrobkom, możemy prześledzić pokaźną części historii naszej Ojczyzny. Dotyczy to nie tylko bohaterów zasłużonych w walce o odzyskanie naszej niepodległości, jak i w późniejszym okresie również wybitnych jednostek, które już w wolnej Polsce tworzyły gospodarkę, naukę, kulturę. W końcowym fragmencie tej części znajdujemy także krótką charakterystykę ważnego dla historii Lwowa i całej II Rzeczypospolitej Cmentarza Orląt Lwowskich.
/ze wstępu/
Fragmenty recenzji
„… autor w monografii podkreśla historyczne znaczenie obrządku łacińskiego dla kształtowania i krzewienia polskości na ziemiach kresowych, jak również zachowania narodowych tradycji, języka ojczystego i kultury przez Polaków.
W opisach historycznych polskich kościołów Lwowa […] dokładnie opisuje stan z czasów II Rzeczypospolitej i tragiczny los tych świątyń i ich parafian w czasach wojny
i w powojennym okresie. Wszystko to czyni monografię prof. J. K. Babiaka unikalną na tle wielu innych zawodowych opracowań dziejów kościołów lwowskich.
Myślę, że monografia prof. J. K. Babiaka znajdzie swoich wdzięcznych czytelników nie tylko wśród Polaków lwowskich i licznych kresowian w kraju, ale i wśród polskiej młodzieży i będzie sprzyjała jej patriotycznemu wychowaniu.
Jurij Smirnow, dziennikarz „Kuriera Galicyjskiego” we Lwowie, krajoznawca
Lwów, gród „Semper Fidelis”, miasto zawsze wierne. Wierne Rzeczypospolitej i wierze chrześcijańskiej. Lwów – miasto legenda, która została utrwalona na wiele sposobów w poezji, patriotycznej pieśni i historii bohaterskich mieszkańców. Lwów – miasto, w którym każdy Polak może odnaleźć własną, duchową przestrzeń. Książka prof. Jerzego Kazimierza Babiaka, ukazująca lwowskie „miejsca święte”, bardzo dobrze wpisuje się w starania środowisk kresowian, aby ocalić od zapomnienia kulturę dawnego Lwowa. Jest także pięknym świadectwem miłości Autora do tego wyjątkowego miasta.
Ks. Prof. Piotr Steczkowski, Uniwersytet Rzeszowski
Monografia J. K. Babiaka ma dwie warstwy: historyczną i patriotyczną. W warstwie pierwszej autor przedstawia historię i kulturowe znaczenie Lwowa dla narodu polskiego. Opisuje tutaj kościoły funkcjonujące w okresie II Rzeczypospolitej i ich losy powojenne, ważne dla historii tych stron pomniki oraz mogiły wybitnych Polaków na Cmentarzu Łyczakowskim. Druga płaszczyzna, przejawiająca się w całej monografii, to emocjonalna sympatia autora do legendy tych ziem i ciągle podkreślana ich rola dla historii i rozwoju kultury narodu polskiego.
Prof. Bogdan Koszel, historyk, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.