SPODEK W ZENICIE PRZEWODNIK PO ARCHITEKTURZE LAT 1945-1989 W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM

Spodek w Zenicie. Przewodnik po architekturze lat 1945–1989 w województwie śląskim

„120 realizacji w 33 miejscowościach. Dzieła ikoniczne, założenia i budynki okresu socrealizmu, interesujące przykłady architektury poodwilżowej, eksperymenty konstrukcyjne i technologiczne, duże osiedla mieszkaniowe, a nawet zupełnie nowe miasta. Publikacja, inaugurująca serię przewodników Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki, ukazuje fenomen architektury województwa śląskiego.

Tytuł książki pochodzi od nazw dwóch katowickich budynków: Hali Widowiskowo-Sportowej Spodek i Domu Handlowego Zenit. Połączenie to wskazuje na minioną już świetność tej architektury. Trzy dekady, jakie upłynęły od czasu transformacji ustrojowej, pozwalają spojrzeć na realizacje lat 1945–1989 z innej perspektywy. Dystans czasowy pomaga dostrzec zarówno jej plusy, jak i minusy, pozwala na spojrzenie bez negatywnych skojarzeń związanych z epoką, w której budynki te powstawały. Okres PRL był dla architektury czasem niezwykle trudnym, ale i interesującym. Obfitował w różnorodne zjawiska, stylistyki, problemy projektowe i wykonawcze.

W przewodniku Anny Syski każdy znajdzie coś dla siebie – zarówno ci, którzy dopiero poznają architekturę okresu PRL, jak i ci, którzy orientują się w niej dość dobrze. Książka pozwala uzupełnić dotychczasowe informacje, poznać obiekty mniej znane, a także zachęca do ponownego odkrywania miejsc, które mijamy na co dzień. Pokazuje, że budynki to nie tylko ściany i dach, lecz również historie, które się za nimi kryją – dzieje i okoliczności powstawania poszczególnych obiektów oraz losy ludzi – projektantów, inwestorów, budowlańców, użytkowników – które są nierozerwalnie z nimi połączone„.

Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki

Anna Syska – historyczka i popularyzatorka architektury. Współautorka i redaktorka kilku książek, autorka kilkudziesięciu artykułów naukowych. Wśród jej zainteresowań znajdują się przede wszystkim architektura XX wieku, budownictwo sportowe oraz architektura koncernu Bata. Miłośniczka żelbetu. Prowadzi popularny profil na Instagramie @to_tylko_architektura. Obecnie pracuje na stanowisku Miejskiego Konserwatora Zabytków w Tychach.

Obiekty, które m.in. pojawiły się w publikacji:

-Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek, Katowice, proj. Andrzej Żórawski, Maciej Krasiński, Maciej Gintowt, Wacław Zalewski, 1959–1971 Fot. Muzeum Historii Katowic

-Pałac Ślubów, Częstochowa, proj. Włodzimierz Ściegienny, 1979–1980 Fot. Archiwum Włodzimierza Ściegiennego

-Dworzec PKP, Katowice, proj. Wacław Kłyszewski, Jerzy Mokrzyński, Eugeniusz Wierzbicki, Wacław Zalewski, 1959–1972 Fot. Archiwum Urzędu Miasta Katowice, sygn. 5/3003-3009

-Budynek Okręgowej Rady Związków Zawodowych, Katowice, proj. Henryk Buszko, Aleksander Franta, Jerzy Gottfried Fot. Archiwum Urzędu Miasta Katowice, sygn. 5/1037

-Kościół św. Wojciecha Biskupa i Męczennika, Częstochowa, proj. Antoni Mazur, 1976–1985 Fot. Marek Berezowski

-Szkoła Podstawowa nr 3, Pszczyna, proj. Bożena i Janusz Włodarczykowie, 1983–1985 Fot. Marek Berezowski

Wydawca: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, Warszawa 2020

Autorka: Anna Syska

Redaktor prowadząca serii i tomu: Karolina Andrzejewska-Batko

Projekt serii i tomu: kilku.com (Idalia Smyczyńska i Robert Zając)

Seria: Przewodniki

ISBN: 978-83-956466-1-4

Okładka: miękka

Liczba stron: 328