SYNTEZA ORGANICZNA W KATALITYCZNYCH UKŁADACH DWUFAZOWYCH

Synteza organiczna w katalitycznych układach dwufazowych
Anna Kowalkowska, Michał Fedoryński

W opracowaniu przedstawiamy ogólnie dziś przyjęty mechanizm procesów zachodzących w katalitycznych układach dwufazowych oraz liczne przykłady zastosowań tych układów w syntezie organicznej. Pominęliśmy, z uwagi na ograniczoną objętość opracowania, zastosowanie katalizy międzyfazowej w chemii polimerów i związków metaloorganicznych, skrótowo potraktowaliśmy reakcje enancjoselektywne realizowane w warunkach PTC. Zamieszczone przepisy preparatywne, zaczerpnięte z literatury, zostały dobrane pod kątem ich znaczenia ogólnego (typ związku) lub konkretnego (możliwość bezpośredniego użycia do celów praktycznych), względnie zastosowania w dalszych etapach syntezy jako półproduktów do otrzymania potrzebnych związków. Wszystkie przepisy zostały sprawdzone przez autorów, w niektórych przypadkach poddano je pewnym modyfikacjom. Mamy nadzieję, że niniejsza pozycja okaże się przydatna dla doktorantów i studentów wydziałów chemicznych politechnik i uniwersytetów, studiujących chemię organiczną bądź stosujących reagenty organiczne w innych dziedzinach, pracowników naukowych wyższych uczelni oraz przemysłowych laboratoriów badawczych zajmujących się szeroko pojętą syntezą organiczną i wdrażaniem opracowanych w skali laboratoryjnej syntez do przemysłu.

Spis treści

1. Wstęp 7
2. Kataliza międzyfazowa – uwagi historyczne 9
3. Katalityczne reakcje anionów generowanych w układach dwufazowych działaniem zasady

znajdującej się w fazie nieorganicznej  13

3.1. Reakcje karboanionów 13

3.1.1. Reakcje z czynnikami alkilującymi 14

3.1.2. Reakcje z π-elektrofilami. 20

Reakcje z grupami karbonylowymi 20

Reakcje ze związkami zawierającymi wiązanie podwójne węgiel–węgiel 25

Nitroarylowanie 27

3.1.3. Reakcje z centrami elektrofilowymi zlokalizowanymi na heteroatomach  28

3.1.4. Generowanie i reakcje elektrofilowych karbenów  30

3.2. Reakcje heteroanionów 38

4. Katalityczne reakcje anionów dostępnych w układach dwufazowych w postaci soli sodowych

lub potasowych  41

4.1. Reakcje z czynnikami alkilującymi  41

4.2. Reakcje β-eliminacji 46

4.3. Reakcje utleniania 47

5. Enancjoselektywne reakcje prowadzone w warunkach katalizy międzyfazowej 51
6. Mechanizm katalitycznych reakcji w układach dwufazowych prowadzonych wobec zasad 55
7. Podsumowanie 65
8. Przepisy preparatywne 67

8.1. Związki opisane w Organic Syntheses 67

8.2. Przepisy preparatywne wybrane przez autorów 69

Bibliografia  81