W PRZEJŚCIU 43 TEKSTY O ARCHITEKTURZE I PRZESTRZENI

W przejściu. 43 teksty o architekturze i przestrzeni

Wybór esejów i wywiadów z kwartalnika „Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni” 2002-2022

O czym jest ta książka?

O problemach związanych z konceptem nowoczesności i uwarunkowaniach modernizmu – w teorii i praktyce projektowej.
O tym, co ludziom robi architektura jako narzędzie kapitału i co można z tym zrobić – systemowo i oddolnie.
O tym, że kapitalizm niszczy planetę, ale nie wszystko jeszcze stracone (albo chcemy tak myśleć).
O tym, że architektura jest materią różnego rodzaju, że splata się z naszymi zmysłami, naszą teraźniejszością, przeszłością i przyszłością.
O próbach radzenia sobie z rzeczywistością, także poprzez jej rozumienie.
O wyjściu z destrukcji i o regeneracji.
O tym, jak próbować ocalić architekturę i dlaczego ona jest ważna.

Żyjemy w epoce dynamicznych zmian, zachwiania struktur i wyrażanej często potrzeby reorganizacji świata. Wiele dotkliwych problemów, w tym katastrofa klimatyczna, jest spowodowane przez sposób podejścia do przestrzeni, przetwarzania naszego środowiska życia przez architekturę w późnym kapitalizmie. Książka W przejściu. 43 teksty o architekturze i przestrzeni – zbierająca najważniejsze artykuły publikowane w ciągu ostatnich dwudziestu lat w kwartalniku „Autoportret” – jest próbą diagnozy współczesności, lecz również wskazywaniem kierunków zmian. Jesteśmy w przejściu, w przestrzeni pomiędzy.

Teksty autorstwa wybitnych polskich i zagranicznych architektów i architektek, socjologów i socjolożek, antropologów/żek, pisarek i pisarzy zostały wybrane spośród kilkuset, które ukazały się dotąd w 76 numerach tematycznych „Autoportretu” – jedynego czasopisma w Polsce zajmującego się przestrzenią jako zjawiskiem kulturowym.

Teksty zostały pogrupowane w cztery rozdziały:

Architektura i urbanistyka: Od mitów modernizmu do kolonializmu
Społeczeństwo/mieszkańcy: Od spekulacji do troski i bliskości
Sytuacja planety/klimat: Od niszczenia do ratującego bagna
Materialność/zmysły: Od klocków do splatania węzłów

Autorki i autorzy artykułów i wywiadów: Juhani Pallasmaa, Maciej Miłobędzki, Marcin Wicha, Aleksandra Kędziorek, Elke Krasny, Hilde Heynen, Alicja Gzowska, Dorota Jędruch, Michał Wiśniewski, Panayotis Tournikiotis, Łukasz Wojciechowski, Agata Twardoch, Owen Hatherley, Kacper Kępiński, Ewa Klekot, Centrala (Małgorzata Kuciewicz, Simone De Iacobis), Kasper Jakubowski, Kasia Nawratek, Levente Polyak, Magdalena Zych, Jurko Prochaśko, Vladmir Czumalo, Krzysztof Nawratek, Emiliano Ranocchi, Simona Forti, Elżbieta Rybicka, Wadim Bass, Kinga Zemła, Reinier de Graaf, Marcel Andino Velez, Marta Karpińska, Małgorzata Jędrzejczyk, Dorota Leśniak-Rychlak, Daniel A. Barber, Tim Ingold, Aleksandra Czupkiewicz, Marcin Mateusz Kołakowski.

Rozmowy z: Maciejem Siudą, Jean-Louis Cohenem, Pawłem Jaworskim, Mateuszem Halawą, Grzegorzem Piątkiem, Jarosławem Trybusiem, Sandi Hilal, Juhanim Pallasmą, Marcinem Wichą.

Eseje wizualne: Ola Paduch, Wojciech Wilczyk, Jakub Woynarowski

Ze wstępu Marcina Wichy:

„Autoportret” pisze o architekturze. Pisma architektoniczne siłą rzeczy skupiają się na obiektach statycznych. „Autoportret” woli opowiadać o tym, co zmienne i niepewne. W podtytule dość enigmatycznie określa swój profil: „Pismo o dobrej przestrzeni”. Myślę, że dla „Autoportretu” przestrzeń to przejście. Ścieżka, na której pomysły zamieniają się w przedmioty, a czas zostawia materialne ślady. A „dobra przestrzeń”? Może po prostu „lepsza”? W przymiotniku zawiera się program. Przestrzeń może być dobra. Świat może być lepszy. Nadzieja jest warunkiem zaangażowania, punktem wyjścia do wszystkich tekstów opublikowanych w magazynie.

Przestrzeń można zrozumieć. To wymaga czujności, odwagi i pracy – ale jest możliwe. A już na pewno strasznie ciekawe.