WĘZŁY CIEPLNE W MIEJSKICH SYSTEMACH CIEPŁOWNICZYCH

PRZEDMOWA
Od pierwszego wydania pozycji „Węzły cieplne w miejskich systemach ciepłowniczych" minęło 17 lat. Pierwsze wydanie przedstawiało stan wiedzy w niedługim okresie po transformacji ustrojowej połączonej z możliwością otwarcia się na kraje Europy i świata o wyższym stadium rozwoju techniki. Znikły wówczas ograniczenia stosowania narzuconych technologii i „gorset" kontroli rozwiązań technicznych sprawowanej przez ministerstwa i inspektoraty o randze ministerstw (np. Okręgowe Inspektoraty Gospodarki Energetycznej). Ciepłownictwo w Polsce zaczęło ewoluować w kierunku racjonalności i efektywności ekonomicznej rozwiązań. Punktem startu była jednak baza pozostawiona po rozwiązaniach z minionej epoki (węzły hydroelewatorowe, grupowe węzły cieplne). Utrwalone zasady projektowania systemów ciepłowniczych mogły się powoli zmieniać, w miarę jak zmieniały się standardy ochrony cieplnej budynków i parametry miejskich systemów ciepłowniczych. Budynki istniejące zostały stopniowo wyposażone w systemy miejscowej regulacji temperatury – termostatyczne zawory grzejnikowe, wprowadzono indywidualny (w mieszkaniach budynków wielorodzinnych) pomiar zużycia ciepłej wody, pomiar zużycia ciepła w budynkach, ale także pomiar zużycia ciepła lub podział kosztów ogrzewania w mieszkaniach. Drastycznie zmniejszyły się wskaźniki zapotrzebowania na ciepłą wodę. Nowe budynki charakteryzowały się znacznie mniejszym zapotrzebowaniem na moc cieplną. Od czasu 1. wydania książki zmieniły się przepisy prawa, normy w większości zostały harmonizowane ze standardami Unii Europejskiej, której jesteśmy członkiem.
Prawie 20 lat ewolucji polskiego ciepłownictwa stawia nas w zupełnie innej sytuacji –
zautomatyzowanych instalacji, zautomatyzowanych węzłów, częściowo zautomatyzowanych źródeł ciepła, dynamicznie działających sieci ciepłowniczych, efektywnych i poprawnych technicznie rozwiązań elementów systemu ciepłowniczego.
Układ obecnego wydania książki jest podobny do pierwszego, ale treść w ponad 90% (oprócz podstaw teoretycznych wymiany ciepła i masy) jest nowa. Zmieniły się zasady projektowania, np. nie ma dziś uzasadnienia stosowania dwustopniowych węzłów cieplnych, pojawiło się szereg programów wspomagania projektowania, istnieje wiele możliwości optymalizacji rozwiązań przez stosowanie wyrafinowanych systemów automatyki (np. systemy samoadaptacyjne), zmienił się zasadniczo asortyment urządzeń stosowanych w węzłach cieplnych. Zmienia się także podejście do projektowania węzłów, chociaż autor, prowadząc od szeregu lat szkolenia projektantów i firm ciepłowniczych, może zauważyć pewną „bezwładność" w pozbywaniu się przestarzałych nawyków. W książce zmieniono podejście do wielu zagadnień, głównie do doboru elementów węzła cieplnego.
Rozszerzono znacznie rozdział poświęcony automatycznej regulacji parametrów węzła, wprowadzając podstawy teoretyczne i rozdział opisujący charakterystykę statyczną i dynamiczną urządzeń węzła cieplnego.
Kilka uwag dotyczących terminologii. Zdaniem autora pojęcia „sieć cieplna" i „sieć ciepłownicza" są zamienne, chociaż nieformalnie siecią ciepłowniczą nazywa się raczej strukturę miejską. Węzeł cieplny to zespół urządzeń w sieci cieplnej, jeżeli więc powiemy: „węzeł cieplny w miejskim systemie ciepłowniczym", to mamy na myśli węzeł w systemie miejskim. „Węzeł ciepłowniczy" jest pojęciem sugerującym związek z siecią miejską. Zakresy znaczeniowe tych pojęć nie są ostre, dlatego będą używane pojęcia zarówno „węzła cieplnego" i „sieci cieplnej", jak i „węzła ciepłowniczego" i „sieci ciepłowniczej".
Autor zrezygnował z wykazu oznaczeń, są każdorazowo objaśniane przy formułach obliczeniowych. Autor przyjął sposób odniesień do literatury (cytowania) w standardzie zbliżonym do APA (American Press Association), co jest wygodne ze względu na szybką identyfikacją autora pozycji bibliografii.
Autor dziękuje Recenzentowi, Pani prof. dr hab. Inż. Halinie Koczyk za przejrzenie rękopisu i cenne uwagi.
Autor będzie wdzięczny Czytelnikom za nadesłanie ewentualnych sugestii i opinii.