PODSTAWY I PROCEDURY GOSPODAROWANIA PUBLICZNYMI ZASOBAMI NIERUCHOMOŚCI

PODSTAWY I PROCEDURY GOSPODAROWANIA PUBLICZNYMI ZASOBAMI NIERUCHOMOŚCI

TEORIA I PRAKTYKA

Gospodarowanie publicznymi zasobami nieruchomości (własnością Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych oraz jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych osób prawnych) ma swoją specyfikę. Związane jest to między innymi z rozmiarami tych zasobów (ponad 35% powierzchni kraju w 2018 r.) oraz ze sposobem podejmowania decyzji przez podmioty odpowiedzialne za tę gospodarkę. Gospodarowanie zasobami Skarbu Państwa oraz zasobami jednostek samorządowych opiera się między innymi na zasadzie racjonalności. Występuje wciąż wiele problemów i kontrowersji w gospodarowaniu tymi zasobami. Jeden z nich dotyczy zasady i jakości zarządzania zasobami nieruchomości publicznych. Innym, wciąż wymagającym doskonalenia, zagadnieniem jest sposób zwiększenia efektywności gospodarowania. Zagadnienia wymagające rozwiązania dotyczą także: usprawnienia przepływu informacji o nieruchomościach znajdujących się w zasobach, utrzymania zasobów publicznych w stanie niepogorszonym, doskonalenia procedur uzasadnionego inwestowania w nieruchomości, podniesienia jakości zarządzania tymi zasobami, usprawniania procesów podejmowania decyzji związanych z gospodarowaniem i zarządzaniem tymi zasobami.
Monografia obejmuje łącznie dziesięć rozdziałów dotyczących wybranych aspektów gospodarowania zasobami nieruchomości w Polsce i innych wybranych krajach. Opisane procedury gospodarowania oraz analizy szczegółowe dotyczą głównie nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego. W rozdziale 1 przedstawiono zasady tworzenia publicznych zasobów nieruchomości w Polsce w ujęciu historycznym (od roku 1900 do dziś). Rozdział 2 dotyczy zasad identyfikacji i opisu nieruchomości. Podano tu między innymi pojęcie „nieruchomość” jako przedmiot gospodarowania oraz określono zasady opisu i rejestracji wybranych cech związanych z nieruchomością. Zwrócono szczególną uwagę na kataster nieruchomości oraz prawa rzeczowe i rodzaje wartości. Przeprowadzono analizę dzierżawy nieruchomości w wybranych krajach. Scharakteryzowano wybrane systemy katastralne. W rozdziale 3 opisano i przeanalizowano podstawy wyceny nieruchomości, z uwzględnieniem zapisów międzynarodowych i europejskich standardów wyceny. Przedstawiono i scharakteryzowano podstawowe cele wyceny stosowane w gospodarce nieruchomościami. Opisano ewolucję regulacji prawnych dotyczących tego zagadnienia oraz zaprezentowano procedurę prawną i organizacyjną. Przedstawiono też powstanie i rozwój międzynarodowych standardów wyceny nieruchomości. Przeanalizowano rodzaje wartości oraz określono podstawy i zasady wyceny. Szczegółowe informacje przedstawiono w tabelach i na schematach. Dużo uwagi poświęcono opisowi i charakterystyce wartości rynkowej nieruchomości. Kolejna część (rozdział 4) zawiera zarys koncepcji gospodarowania publicznymi zasobami nieruchomości. Zaprezentowano w niej między innymi: podstawy ewidencjonowania nieruchomości w zasobach, podstawy informacyjne gospodarowania tymi zasobami, pojęcie „nieruchomość” jako przedmiot opisu i ewidencji oraz założenia systemu informacji o nieruchomościach, zasady ewidencjonowania majątku Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego. Podstawy i założenia procesu gospodarowania zasobami nieruchomości omówiono w rozdziale 5. Wyodrębniono podstawowe moduły gospodarowania, zgodnie z doświadczeniami innych krajów. Zwrócono uwagę na jego zrównoważone aspekty oraz zakres informacji wykorzystywanych w tych procedurach. Rozdział 6 poświęcono określeniu zasad gospodarowania publicznymi zasobami nieruchomości. Najpierw zaprezentowano ujęcie ilościowe publicznych zasobów nieruchomości w Polsce, a następnie przedstawiono uwarunkowania gospodarki nieruchomościami. Zwrócono uwagę na cechy umożliwiające racjonalne gospodarowanie zasobami oraz opisano wybrane aspekty ekonomiczne związane z tym zagadnieniem. Istotną częścią tego rozdziału są zasady i procedury opracowania planów i programów wykorzystania zasobów nieruchomości. Zawarto w nim też strategię gospodarowania i zarządzania zasobami. Rozdział 7 zawiera wprowadzenie do zarządzania nieruchomościami i ich zasobami, natomiast w rozdziale 8 zaprezentowano szczegółowe zagadnienia dotyczące gospodarowania mieniem publicznym. Rozdział 9 obejmuje zagadnienia szczegółowe związane z problemem lokalizacji inwestycji w gminie z uwzględnieniem konkretnych procedur gospodarki nieruchomościami. W rozdziale 10 omówiono istotne zagadnienia dotyczące ochrony środowiska w gospodarce nieruchomościami. Monografię kończy podsumowanie oraz wykazy: piśmiennictwa, rysunków i tabel.
Opracowanie dotyczy spraw istotnych z punktu widzenia gospodarowania publicznymi zasobami nieruchomości. Zawiera także opis doświadczeń innych krajów w tym zakresie. Może uzupełnić wiedzę zainteresowanych podmiotów gospodarujących nieruchomościami oraz studentów.