PERI-URBAN TYPOLOGIA STREFY PODMIEJSKIEJ ŚREDNICH MIAST MAZOWSZA

Peri-urban. Typologia strefy podmiejskiej średnich miast Mazowsza
Autor: Małgorzata Denis

Podstawowym celem tej pracy była autorska identyfikacja, charakterystyka oraz typologia strefy podmiejskiej (peri-urban) średnich miast Mazowsza wraz z próbą zdelimitowania jej zasięgu. W siedmiu rozdziałach monografii udowodniono, że średnie miasta rozlewają się na tereny podmiejskie, zdelimitowano granice strefy peri-urban, dokonano jej podziału na części: obrzeże miejskie (urban fringe), strefa miejska (urban zone) i peryferie miejskie (urban periphery), oraz stworzono typy układów przestrzennych zabudowy. W celu ograniczenia dalszej ekspansji zabudowy na tereny rolnicze stworzono wytyczne związane z uwzględnieniem modelu funkcjonalno-przestrzennego, który można zastosować w Strategii rozwoju ponadlokalnego. Zaproponowano ustanowienie Lokalnego Obszaru Funkcjonalnego (LOF), bazującego na delimitacji strefy podmiejskiej. Podkreślono konieczność wprowadzenia policentrycznego układu osadniczego i zabudowy wielofunkcyjnej oraz obszarów stref koncentracji zabudowy i nieprzekraczalnego zasięgu zabudowy. Zaproponowano autorskie propozycje w zakresie działań naprawczych, obejmujące budowę relacji przestrzennych pomiędzy ośrodkami wielofunkcyjnymi a miastem centralnym, a także poszukiwanie możliwości lokalizacji korytarzy i ciągów ekologicznych w wymiarze strefy peri-urban.

Spis treści

1. WPROWADZENIE 7
1.1. Przedmiot, zakres i cel badań 8
1.2. Metodyka i struktura pracy 9
1.2.1. Metodyka pracy 9
1.2.2. Struktura pracy 10
1.3. Charakterystyka średnich miast na Mazowszu 12
1.4. Wybór obszarów badawczych 14
1.5. Stan badań dotyczących średnich miast i ich stref podmiejskich 18
2. CHARAKTERYSTYKA PROCESU PERYURBANIZACJI 23
2.1. Procesy przekształcania strefy podmiejskiej 23
2.1.1. Urbanizacja 23
2.1.2. Suburbanizacja 25
2.1.3. Dezurbanizacja 27
2.1.4. Reurbanizacja 28
2.2. Strefa okołomiejska (peri-urban) 29
2.3. Wnioski 34
3. KRÓTKI RYS HISTORYCZNY BADANYCH ŚREDNICH MIAST 37
3.1. Wstęp 37
3.2. Ciechanów 37
3.3. Grodzisk Mazowiecki 41
3.4. Mińsk Mazowiecki 44
3.5. Mława 47
3.6. Otwock 50
3.7. Piaseczno 55
3.8. Sochaczew 59
3.9. Wołomin 62
3.10. Żyrardów. 65
3.11. Podsumowanie 69
4. PRZEKSZTAŁCENIA MIAST I ICH STREF PERI-URBAN W CIĄGU OSTATNICH 100 LAT 73
4.1. Kształtowanie regionu warszawskiego od okresu międzywojennego do czasów współczesnych 73
4.2. Okres międzywojenny 78
4.2.1. Planowanie przestrzenne w Polsce 79
4.2.2. Zmiany przestrzenne badanych terenów 80
4.3. Okres od II wojny światowej do lat 80. XX w. 85
4.3.1. Planowanie przestrzenne w Polsce 85
4.3.2. Zmiany przestrzenne badanych terenów 86
4.4. Okres transformacji ustrojowej. 96
4.4.1. Planowanie przestrzenne w Polsce 96
4.4.2. Przemiany przestrzenne badanych terenów. 98
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI6
4.5. Podsumowanie 108
5. TYPOLOGIA STREFY PERI-URBAN 119
5.1. Wstęp 119
5.2. Analiza typów układów przestrzennych zabudowy w strefie peri-urban. 119
5.2.1. Zagnieżdżony układ zabudowy 120
5.2.2. Skupiony (zwarty) układ zabudowy 120
5.2.3. Rozproszony układ zabudowy. 123
5.2.4. Liniowy układ zabudowy 124
5.3. Analiza funkcjonalna zabudowy 126
5.3.1. Zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, jednorodzinna, zabudowa zagrodowa i letniskowa 132
5.3.2. Usługi 148
5.3.3. Przemysł, produkcja i logistyka 155
5.3.4. Rekreacja indywidualna, zabudowa letniskowa 160
5.4. Analiza gęstości (koncentracji) zabudowy (density) oraz zaludnienia 161
5.4.1. Gęstość zabudowy 161
5.4.2. Ludność i gęstość zaludnienia 165
5.5. Podsumowanie 171
6. WYTYCZENIE GRANICY I PODZIAŁ STREFY OKOŁOMIEJSKIEJ 173
7. DZIAŁANIA NAPRAWCZE ORAZ PERSPEKTYWY ZWIĄZANE ZE ŚREDNIMI MIASTAMI I ICH
STREFAMI PERI-URBAN 181
8. PODSUMOWANIE 191
Bibliografia 193
Spis ilustracji, wykresów, tabel i równań. 201
Ilustracje 201
Wykresy 203
Tabele. 204
Równania 204
Słowniczek zastosowanych pojęć 205
Streszczenie 207
Summary 208