CZYNNIKI KONKURENCYJNOŚCI SUBREGIONU

W pracy podjęto problematykę zarządzania konkurencyjnością subregionu, rozumianego jako region ekonomiczny, w którym funkcjonuje miejski ośrodek tworzący wraz z przyległymi gminami obszar funkcjonalny oddziałujący również na rozwój sąsiednich powiatów. Konkurencyjność subregionu oznacza jego zdolność do przyciągania i zatrzymywania mobilnych czynników produkcji przez tworzenie korzystnych warunków zrównoważonego i równoczesnego wzrostu produktywności oraz stopy zatrudnienia, opartych na specyficznych lokalnych przewagach.

Spis treści
Wstęp 5
Rozdział 1. Istota i czynniki rozwoju subregionu 9
1.1. Rozwój gospodarczy jako proces zmian ilościowych i jakościowych 10
1.2. Regiony ekonomiczne i administracyjne oraz obszary funkcjonalne 11
1.3. Czynniki rozwoju subregionu 16
1.3.1. Egzogeniczne czynniki rozwoju subregionu 24
1.3.2. Endogeniczne czynniki rozwoju subregionu 26
Rozdział 2. Konkurencyjność subregionu – istota, miary i modele 29
2.1. Istota konkurencyjności regionalnej i lokalnej 29
2.2. Syntetyczne miary konkurencyjności regionalnej i lokalnej 36
2.3. Przegląd wybranych studiów i raportów na temat konkurencyjności
regionalnej i lokalnej 37
2.4. Specyfika konkurencyjności ośrodków subregionalnych
i ich obszarów funkcjonalnych 45
2.5. Konkurencyjność subregionu w unijnych, krajowych i regionalnych
dokumentach strategicznych 48
Rozdział 3. Znaczenie współczesnych koncepcji rozwoju regionalnego
w działaniach na rzecz konkurencyjności subregionu 57
3.1. Koncepcja bazy ekonomicznej 61
3.2. Teoria ośrodków centralnych 63
3.3. Teoria kumulatywnej przyczynowości 64
3.4. Teoria biegunów wzrostu 65
3.5. Nowa teoria wzrostu 66
3.6. Nowa geografia ekonomiczna 67
3.7. Regiony uczące się i regionalne systemy innowacyjne 68
3.8. Terytorialne systemy produkcyjne 69
3.9. Teoria klastrów 69
3.10. Teorie rozwoju oddolnego 70
3.11. Nowa ekonomia instytucjonalna 71
3.12. Modele polityki rozwoju stosowane w Polsce 72
Rozdział 4. Egzo- i endogeniczne czynniki konkurencyjności subregionu 75
4.1. Identyfikacja czynników konkurencyjności subregionu 75
4.2. Egzogeniczne czynniki konkurencyjności subregionu w świetle badań
empirycznych 81
4.2.1. Atrakcyjność zewnętrzna 81
4.2.2. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne 87
4.2.3. Dostępność komunikacyjna 87
4.3. Endogeniczne czynniki konkurencyjności subregionu w świetle badań
empirycznych 89
4.3.1. Otoczenie instytucjonalne 89
4.3.2. Kapitał ludzki 106
4.3.3. Kapitał społeczny 111
4.3.4. Nowoczesna struktura gospodarki 119
4.3.5. Innowacyjność przedsiębiorstw 125
4.3.6. Infrastruktura techniczna i społeczna 134
4.3.7. Stan środowiska naturalnego 137
Rozdział 5. Pozycja i potencjał konkurencyjny w modelu konkurencyjności
subregionu. Kierunki rozwoju potencjału konkurencyjnego 141
5.1. Model konkurencyjności subregionu 141
5.2. Środowisko przedsiębiorczości i innowacyjności w subregionie
leszczyńskim 145
5.3. Pozycja konkurencyjna i potencjał konkurencyjny subregionu
leszczyńskiego 149
5.4. Kierunki wzmacniania potencjału konkurencyjnego subregionu
leszczyńskiego 151
5.5. Dobre praktyki wzmacniania konkurencyjności subregionu Biel Seeland
w Szwajcarii – partnera subregionu leszczyńskiego. Studia przypadku 162
Zakończenie 171
Bibliografia 177
Załącznik – Identyfikacja endogenicznych czynników konkurencyjności
subregionu – ankieta 189
Część I – Jednostki samorządu terytorialnego 191
Część II – Przedsiębiorstwa 196
Część III – Instytucje 206
Część IV – Organizacje pozarządowe 212