URZĄDZENIA DŹWIGNICOWE SUWNICE PRAKTYCZNY PORADNIK DO SZKOLEŃ

Urządzenia dźwignicowe – suwnice. Praktyczny poradnik do szkoleń

Poradnik stanowi pomoc w przyswojeniu wiedzy koniecznej do obsługi urządzeń suwnicowych, a także w uzyskaniu wymaganych kwalifikacji i uprawnień do obsługi tego rodzaju urządzeń.

Opracowanie podzielone zostało na dziesięć rozdziałów, w ramach których czytelnicy mają możliwość zapoznania się z wymaganiami formalnymi stawianymi operatorom, aspektami technicznymi oraz zasadami bezpiecznej eksploatacji suwnic.

Cennym uzupełnieniem niniejszej pozycji są liczne zdjęcia, rysunki oraz schematy.

Każdy rozdział zakończony jest pytaniami kontrolnymi, pozwalającymi na bieżąco sprawdzać przyswojony materiał.

Autorzy: Lech Michalski, Piotr Nowak-Borysławski.

Format: B5. Liczba stron: 220. Oprawa miękka foliowana.
Wydanie VIII. Stan prawny: październik 2023 r.

Książka zawiera pytania i odpowiedzi egzaminacyjne na podstawie pytań i odpowiedzi UDT.

Spis treści
Wstęp 9
1. Podstawowe wiadomości o dozorze technicznym 11
1.1. Pojęcie dozoru technicznego 11
1.2. Akty prawne regulujące zagadnienia związane z dozorem technicznym 11
1.3. Jednostki uprawnione do wykonywania dozoru technicznego 11
1.4. Zakres działania Urzędu Dozoru Technicznego 12
1.5. Zakres działania Transportowego Dozoru Technicznego 12
1.6. Podmioty wykonujące czynności dozoru technicznego 13
1.7. Przykłady urządzeń technicznych objętych dozorem technicznym 13
1.8. Zakres i formy wykonywania dozoru technicznego 14
1.9. Rodzaje i cele badań technicznych przewidzianych dla urządzeń
transportu bliskiego (UTB) 15
1.10. Dokumentacja urządzeń transportu bliskiego 16
1.11. Terminy, w jakich inspektor wykonuje czynności z zakresu dozoru
technicznego oraz rodzaje dokumentów potwierdzających fakt ich
realizacji 17
1.12. Czynności przeprowadzane przez konserwatora UTB 18
1.13. Terminy, w jakich konserwator wykonuje przeglądy UTB oraz miejsce,
gdzie odnotowuje się fakt ich przeprowadzenia 18
1.14. Konsekwencje nielegalnego dopuszczenia urządzenia technicznego do
eksploatacji 19
1.15. Konsekwencje utrudniania lub uniemożliwiania pracy inspektorom
dozoru technicznego oraz niezawiadomienia o zaistniałym wypadku
właściwego organu dozoru technicznego 19
Pytania sprawdzające 19
2. Wymagania stawiane kandydatom na operatorów suwnic 20
2.1. Wiadomości podstawowe 20
2.2. Tryb sprawdzania kwalifikacji operatorów suwnic i cięgników 21
Pytania sprawdzające 23
3. Podstawowe wiadomości z mechaniki i statyki 24
3.1. Podstawowe jednostki miar dla wybranych zjawisk fizycznych 24
3.2. Pojęcie siły 26
DZWIG2023_10.indd 3 2023-10-16 12:58:13
4Urzśdzenia dęwignicowe – suwnice – praktyczny poradnik do szkoleą
3.3. Moment siły 27
3.4. Wypadkowa sił i sposoby jej wyznaczania 28
3.5. Podstawowe rodzaje obciążeń 29
3.6. Środek ciężkości i sposób jego wyznaczania 30
3.7. Pojęcie stateczności 30
3.8. Tarcie 31
Pytania sprawdzające 32
4. Podstawowe wiadomości z budowy maszyn 33
4.1. Wiadomości ogólne 33
4.2. Rodzaje połączeń 33
4.2.1. Połączenia spawane 33
4.2.2. Połączenia nitowane 36
4.2.3. Połączenia gwintowe 37
4.2.4. Połączenia wielowypustowe 37
4.2.5. Połączenia sworzniowe 38
4.3. Osie i wały 38
4.4. Łożyska 39
4.5. Przekładnie 39
4.6. Sprzęgła 40
4.7. Hamulce 42
Pytania sprawdzające 42
5. Podstawowe wiadomości o suwnicach i cięgnikach 43
5.1. Definicja i podział cięgników 43
5.2. Definicja i podział suwnic 44
5.3. Podstawowe parametry techniczne suwnic i cięgników 47
5.3.1. Udźwig 47
5.3.2. Wysokość podnoszenia 49
5.3.3. Głębokość opuszczania 49
5.3.4. Rozpiętość mostu 50
5.3.5. Wysięg wysięgnicy 50
5.3.6. Zasięg działania urządzenia 50
5.3.7. Prędkości ruchów roboczych 51
5.3.8. Masa całkowita urządzenia 51
DZWIG2023_10.indd 4 2023-10-16 12:58:14
5
Spis treści
5.3.9. Rodzaj zastosowanego napędu 51
5.3.10. Nacisk kół jezdnych 51
5.3.11. Miejsce i rodzaj sterowania 51
5.3.12. Rodzaj zastosowanych cięgien nośnych, urządzeń chwytających oraz
urządzeń zabezpieczających 52
5.3.13. Grupa natężenia pracy 52
5.4. Przykłady różnych konstrukcji suwnic 52
Pytania sprawdzające 53
6. Budowa suwnic 54
6.1. Wiadomości ogólne 54
6.2. Dźwigary 54
6.3. Czołownice 56
6.4. Tory jazdy 56
6.5. Koła jezdne 58
6.6. Urządzenia przeciwwiatrowe 58
6.7. Hamulce dźwignic 59
6.8. Mechanizm podnoszenia 63
6.9. Liny stalowe 64
6.9.1. Informacje ogólne 64
6.9.2. Kryteria zużycia lin stalowych 66
6.9.3. Mocowanie lin 70
6.10. Bębny i krążki linowe 70
6.11. Łańcuchy nośne 73
6.12. Koła i krążki łańcuchowe 74
6.13. Konserwacja i kryteria zużycia łańcucha ogniwowego 75
6.14. Haki 76
6.15. Zblocza hakowe 78
6.16. Elementy wyposażenia elektrycznego 79
6.16.1. Informacje wstępne 79
6.16.2. Zasilanie suwnic 79
6.16.3. Łącznik główny 81
6.16.4. Nastawniki 81
6.16.5. Sterowniki, styczniki i przekaźniki 81
6.16.6. Silniki 82
DZWIG2023_10.indd 5 2023-10-16 12:58:14
6Urzśdzenia dęwignicowe – suwnice – praktyczny poradnik do szkoleą
6.17. Sterowanie elektryczne suwnic 84
6.18. Urządzenia zabezpieczające 86
6.18.1. Informacje wstępne 86
6.18.2. Łącznik bezzwłocznego zatrzymania – STOP 86
6.18.3. Łączniki krańcowe 87
6.18.4. Ograniczniki obciążenia 88
6.18.5. Ograniczniki zbliżeniowe 88
6.18.6. Blokada zerowa 88
6.18.7. Wyzwalacze termiczne 89
6.18.8. Czujniki tensometryczne 90
Pytania sprawdzające 90
7. Zawiesia 91
7.1. Ogólne wiadomości o zawiesiach 91
7.2. Konstrukcja zawiesi ogólnego przeznaczenia 91
7.2.1. Informacje wstępne 91
7.2.2. Zawiesia linowe 93
7.2.3. Zawiesia łańcuchowe 96
7.2.4. Zawiesia tekstylne 99
7.3. Konstrukcja zawiesi specjalnego przeznaczenia 103
7.3.1. Informacje wstępne 103
7.3.2. Zawiesia chwytne 103
7.3.2.1. Uchwyty samozaciskowe 103
7.3.2.2. Uchwyty szczękowe (kleszczowe) 105
7.3.3. Zawiesia zaczepowe 106
7.3.4. Zawiesia chwytakowe 108
7.3.5. Trawersy 108
7.4. Nośność zawiesi – Dopuszczalne Obciążenie Robocze (DOR) 111
7.4.1. Wiadomości ogólne 111
7.4.2. Wpływ kąta rozwarcia cięgien na DOR (WLL) 112
7.4.3. Wpływ temperatury otoczenia na nośność zawiesi 114
7.4.3.1. Zawiesia z lin stalowych 114
7.4.3.2. Zawiesia tekstylne 115
7.4.3.3. Zawiesia łańcuchowe 115
7.5. Eksploatacja zawiesi 115
DZWIG2023_10.indd 6 2023-10-16 12:58:14
7
Spis treści
7.5.1. Informacje wstępne 115
7.5.2. Warunki bezpiecznego i prawidłowego używania zawiesi 116
7.5.3. Przechowywanie i konserwacja 117
7.5.3.1. Zasady ogólne 117
7.5.3.2. Zawiesia z lin stalowych 117
7.5.3.3. Zawiesia z lin włókiennych 117
7.5.3.4. Zawiesia łańcuchowe 117
7.5.3.5. Zawiesia tekstylne 117
7.5.4. Kontrola i kryteria zużycia zawiesi 118
Pytania sprawdzające 119
8. Bezpieczna obsługa suwnic i cięgników 120
8.1. Ogólne wymagania bezpieczeństwa 120
8.2. Czynności eksploatacyjne obsługującego 120
8.2.1. Czynności przed podjęciem pracy 120
8.2.2. Czynności w trakcie pracy 122
8.2.3. Czynności po zakończeniu pracy 123
8.2.4. Czynności zabronione 124
8.3. Podejmowanie ładunku, transport i składowanie 124
8.3.1. Informacje wstępne 124
8.3.2. Obsługa ładunków 124
8.3.2.1. Ocena masy ładunku 125
8.3.2.2. Mocowanie ładunku 125
8.3.2.3. Wyrównanie ładunku – położenie środka ciężkości 127
8.3.3. Technika podnoszenia, transportowania i opuszczania ładunku 130
8.3.3.1. Transportowanie ładunków – ogólne zasady postępowania 130
8.3.3.2. Technika podnoszenia i opuszczania ładunku 135
8.3.3.3. Technika manewrowania ładunkiem 137
8.3.4. Składowanie ładunków 138
8.4. Sygnały porozumiewawcze z hakowym (sygnalistą) 139
8.4.1. Informacje wstępne 139
8.4.2. Komunikaty słowne 139
8.4.3. Sygnały ręczne 140
8.5. Postępowanie w sytuacjach szczególnych 144
8.5.1. Współpraca kilku urządzeń jednocześnie 144
DZWIG2023_10.indd 7 2023-10-16 12:58:14
8Urzśdzenia dęwignicowe – suwnice – praktyczny poradnik do szkoleą
8.5.2. Postępowanie w przypadku, gdy na jednym torze jezdnym pracuje kilka
urządzeń
144
8.5.3. Postępowanie w przypadku, gdy urządzenia pracują na różnych poziomach 145
8.5.4. Opuszczanie i podnoszenie ładunku przez otwory w stropach 145
8.6. Postępowanie w sytuacjach awaryjnych 146
8.6.1. Nadmierne rozkołysanie ładunku 146
8.6.2. Awaria hamulców 148
8.6.3. Brak zasilania 148
Pytania sprawdzające 148
9. Pierwsza pomoc przedlekarska 149
9.1. Organizacja akcji ratunkowej 149
9.2. Postępowanie w przypadku zranień i krwotoków 150
9.2.1. Zranienia 150
9.2.2. Krwotoki 150
9.3. Postępowanie w przypadku amputacji 151
9.4. Postępowanie w przypadku porażenia prądem 151
9.5. Postępowanie w przypadku urazów kostnych i stawowych 152
9.5.1. Skręcenie 152
9.5.2. Zwichnięcie 152
9.5.3. Złamanie 153
9.5.4. Uraz kręgosłupa 153
10. Ochrona przeciwpożarowa 154
10.1. Pojęcie pożaru 154
10.2. Grupy pożarów 154
10.3. Materiały palne pożarowo niebezpieczne 155
10.4. Gaśnice 155
10.5. Postępowanie na wypadek pożaru 156
Bibliografia 157
Dodatek – Pytania egzaminacyjne z zakresu obsługi urządzeń technicznych:
suwnice, wciągniki i wciągarki ogólnego oraz specjalnego przeznaczenia 159
DZWIG2023_10.indd 8 2023-10-16 12:58:14