PRACOWNIK INŻYNIERYJNO-TECHNICZNY MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DO SZKOLENIA OKRESOWEGO Z ZAKRESU BHP

Pracownik inżynieryjno-techniczny. Materiały dydaktyczne do szkolenia okresowego z zakresu BHP

Autor: praca zbiorowa; Ilość stron: 138; Wydanie: VIII; Stan prawny: 2020. Uaktualnienie na 2023 r.; Oprawa: miękka foliowana.

Książka porusza zagadnienia związane z regulacjami prawnymi z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Szczególny nacisk położono w niej na kształtowanie warunków pracy zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i ergonomii. Omówiono również nowoczesne rozwiązania techniczno-organizacyjne wpływające na poprawę warunków pracy. 

Opracowanie przygotowane zostało jako materiał dydaktyczny dla uczestników szkolenia okresowego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników inżynieryjno-technicznych, wynikającego z rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. poz. 1860 ze zm.)

Spis treści
Wstęp 9
Wykaz skrótów użytych w treści 10
Literatura 10
I. Regulacje prawne z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy
1. Obowiązki pracodawcy z zakresu bhp 11
2. Obowiązki i uprawnienia pracowników z zakresu bhp 13
3. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów i zasad bhp 15
Odpowiedzialność pracodawcy 15
Odpowiedzialność wykroczeniowa 15
Odpowiedzialność karna 17
Odpowiedzialność pracownika 18
4. Odpowiedzialność projektantów, konstruktorów i technologów zwią-
zana z wykonywanym zawodem 19
5. Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy dla budynków i po-
mieszczeń zakładów pracy 21
Obiekty budowlane 21
Pomieszczenie pracy 23
Przestrzeń robocza 24
Oświetlenie 25
Ogrzewanie i wentylacja 25
Pomieszczenia i urządzenia higienicznosanitarne 26
Organizacja stanowisk pracy 28
Przejścia i dojścia do stanowisk pracy 28
Wyposażenie stanowisk pracy 29
Stanowiska pracy na zewnątrz pomieszczenia 30
Praca na drabinach 30
6. Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii dla ma-
szyn i innych urządzeń technicznych 31
Definicje 31
Obowiązki pracodawcy 32
Podstawowe wymagania dla maszyn 32
Wyposażenie maszyn 33
Osłony i urządzenia ochronne maszyn 33
4Pracownik inśynieryjno-techniczny
Ergonomia 34
7. Systemy oceny zgodności wyrobów a zasady bezpieczeństwa i higieny
pracy 36
Oznakowanie CE 38
Normy zharmonizowane z dyrektywą maszynową 39
8. Nadzór i kontrola nad warunkami pracy 40
Państwowa Inspekcja Pracy 40
Państwowa Inspekcja Sanitarna 43
Urząd Dozoru Technicznego 44
Społeczna inspekcja pracy 45
Związki zawodowe 47
II. Czynniki niebezpieczne w środowisku pracy
9. Czynniki występujące w procesach pracy 49
10. Podstawowe zagrożenia 51
Hałas 51
Informacje podstawowe 51
Skutki oddziaływania hałasu na organizm człowieka 52
Obowiązki przy zaistnieniu i ocena ryzyka zawodowego 52
Środki przeciwdziałania hałasowi 53
Eliminowanie lub ograniczanie narażenia 53
Środki ochrony 54
Obowiązki pracowników inżynieryjno-technicznych 54
Drgania mechaniczne 55
Informacje podstawowe 55
Źródła drgań 56
Wpływ drgań na organizm człowieka 57
Obowiązki przy wystąpieniu i ocena ryzyka zawodowego 57
Środki przeciwdziałania drganiom mechanicznym 58
Eliminowanie lub ograniczanie narażenia 58
Środki ochrony 58
Obowiązki pracowników inżynieryjno-technicznych 58
Mikroklimat 59
Informacje podstawowe 59
Mikroklimat gorący 59
5
Spis treści
Mikroklimat zimny 60
Obowiązki pracowników inżynieryjno-technicznych 60
Promieniowanie optyczne 61
Informacje ogólne 61
Obowiązki przy wystąpieniu i ocena ryzyka zawodowego 62
Środki przeciwdziałania promieniowaniu optycznemu 63
Eliminowanie lub ograniczanie narażenia 63
Środki ochrony 64
Obowiązki pracowników inżynieryjno-technicznych 64
Promieniowanie widzialne 65
Promieniowanie nadfioletowe 66
Promieniowanie podczerwone 66
Promieniowanie laserowe 67
Pola i promieniowanie elektromagnetyczne 68
Informacje podstawowe 68
Wpływ pól na otoczenie 69
Obowiązki użytkownika 70
Środki przeciwdziałania 71
Pyły 72
Informacje ogólne 72
Oddziaływanie pyłów na organizm człowieka 73
Czynniki chemiczne 73
Informacje podstawowe 73
Karta charakterystyki substancji (mieszaniny) chemicznej 75
Obowiązki przy występowaniu i ocena ryzyka zawodowego 75
Środki chroniące przed czynnikami chemicznymi 76
Eliminowanie lub ograniczanie ryzyka zawodowego 76
Środki ochrony 77
Substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technolo-
giczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym 77
Czynniki biologiczne 78
Informacje podstawowe 78
Obowiązki przy występowaniu i ocena ryzyka zawodowego 79
6Pracownik inśynieryjno-techniczny
III. Kształtowanie warunków pracy zgodnie z wymogami
bezpieczeństwa pracy i ergonomii
11. Podstawy ergonomii 81
Środowisko pracy 81
Ergonomia w działalności praktycznej 83
Podstawowe zasady ergonomii 83
Rekomendacje ergonomii dotyczące miejsca pracy 85
12. Kształtowanie bezpieczenstwa pracy w procesie projektowania 85
13. Wpływ cech człowieka na strukturę stanowiska pracy 87
14. Cechy człowieka w projektowaniu 88
15. Niepełnosprawność pracownika 90
16. Przestrzeń stanowiska pracy 92
17. Urządzenia sterownicze 94
18. Uciążliwość wysiłku fizycznego 96
19. Ergonomia w organizacji pracy 97
IV. Nowoczesne rozwiązania techniczno-organizacyjne wpływające
na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy
20. Wentylacja i klimatyzacja 99
Parametry powietrza 100
Urządzenia pomocne w sterowaniu mikroklimatem 103
21. Urządzenia zabezpieczające 105
Zagrożenia w miejscu pracy 105
Środki ochronne 107
Środki techniczne eliminujące lub ograniczające zagrożenie u źródła 107
Środki ochrony zbiorowej 108
Środki organizacyjne i proceduralne 108
Środki ochrony indywidualnej 109
V. Postępowanie w razie wypadków i w sytuacjach zagrożeń
22. Zgłaszanie wypadków 113
23. Pożar – zapobieganie i gaszenie 114
Podstawowe pojęcia 114
Kategorie zagrożenia ludzi 114
Rodzaje i przyczyny pożarów 115
7
Spis treści
Rodzaje pożarów 116
Przyczyny pożarów 116
Podręczny sprzęt gaśniczy 117
Koc gaśniczy 117
Hydrant wewnętrzny 118
Gaśnice 118
Gaśnica proszkowa 119
Gaśnica śniegowa 120
Gaśnica ze zbijakiem pianowa lub proszkowa 121
Zasady gaszenia pożarów za pomocą gaśnic 121
Oznakowanie przeciwpożarowe i ewakuacyjne 122
Zasady ewakuacji 123
24. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach 124
Udzielanie pomocy 124
Postępowanie w razie wypadku 124
Bezpieczeństwo akcji ratunkowej 125
Kolejność czynności ratunkowych 125
Ocena przytomności 125
Udrożnienie górnych dróg oddechowych 126
Ocena oddechu 126
RKO (resuscytacja krążeniowo-oddechowa) 127
Pozycja bezpieczna 128
Pierwsza pomoc w określonych przypadkach 129
Krwotok 129
Krwotok z tętnicy szyjnej 129
Omdlenie 130
Zakrztuszenie 130
Udar mózgu 132
Cukrzyca 132
Uraz kręgosłupa 133
Oparzenie termiczne 134
Porażenie prądem elektrycznym 134
Zawał mięśnia sercowego 135
Wzywanie pomocy 135
8Pracownik inśynieryjno-techniczny
Załącznik. Przykłady ćwiczeń dotyczących uwzględniania wymagań bez-
pieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii w projektowaniu 136